Klasycyzm w różnych krajach

Klasycyzm w różnych krajach.

Klasycyzm jako styl oficjalny w architekturze i sztukach plastycznych rozwija się i utrzymuje w Europie od wczesnych lat XVIII wieku do pierwszego trzydziestolecia w. XIX. Najwcześniej przyjął się w Anglii, bo ok. r. 1720 jako tzw. „styl Georgian” (od imion trzech kolejnych władców Anglii: Jerzego I, Jerzego II i Jerzego III). We Francji klasycyzm rozpoczyna się w okresie panowania królów Ludwika XV i Ludwika XVI („styl Ludwika XVI”), trwa w okresie wielkiej rewolucji, dyrektoriatu i cesarstwa Napoleona I (jako tzw. „styl cesarstwa” lub „empire”). W Polsce wcześniejsza faza klasycyzmu przypada na czasy panowania Stanisława Augusta („styl Stanisława Augusta”), późniejsza — na czasy porozbiorowe, Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Drugą fazę klasycyzmu w Europie (ok. 1800— 1830) nazywa się także neoklasycyzmem.

Sztuka klasycystyczna znalazła u nas prawdziwych entuzjastów nie tylko w osobie króla Stanisława Augusta, lecz także wielkich pisarzy i myślicieli oświecenia: Krasickiego, Staszica, Kołłątaja, szermierzy narodowej kultury i sztuki, zagorzałych przeciwników baroku, w którym odnajdowali wynaturzenie i grubiaństwo, charakterystyczne dla umysłowego i duchowego upadku czasów saskich. Idee Winckelmanna podjął znawca i teoretyk sztuki, a zarazem architekt, amator i kolekcjoner dzieł sztuki antycznej, STANISŁAW KOSTKA POTOCKI, autor pierwszego w Polsce dzieła poświęconego historii sztuki pt. O sztuce u dawnych, czyli Winckelmann polski. Dzieląc z Winckelmannem kult dla sztuki antyku, Stanisław Kostka Potocki nie wszystkie jego poglądy akceptował. Wiemy ideom polskiego oświecenia powierzał sztuce ważne zadania obywatelskie i społeczne, podniósł także — wbrew Winckelmannowi — zależność sztuki od natury, jako niewyczerpanej skarbnicy tematów i form.